Phó Chủ Tịch Tỉnh Phú Thọ Nguyễn Thanh Hải

(ĐTCK) Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang vừa ký Quyết định số 487/QĐ-TTg ngày 10/6/2024 phê chuẩn kết quả bầu chức vụ Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh nhiệm kỳ 2021 - 2026 đối với ông Nguyễn Hồng Thanh, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng Ban Nội chính Tỉnh ủy Tây Ninh.

Chính quyền tỉnh Lào Cai ban hành hàng loạt văn bản giúp doanh nghiệp khai thác khoáng sản trái phép

Theo cáo trạng, năm 2009, Công ty Lilama được UBND tỉnh Lào Cai cấp giấy chứng nhận để thực hiện dự án đầu tư xây dựng khách sạn, nhà hàng tại thôn 2, xã Đồng Tuyển, TP Lào Cai trên phần diện tích đất rộng 3,77ha.

Quá trình san gạt, do phát hiện quặng apatit nên các sở, ban, ngành Lào Cai vào cuộc khảo sát thực địa.

Xác định một phần diện tích của dự án nằm chồng lên trên 22.000 mét vuông của Khai trường số 18 thuộc quy hoạch quặng apatit, đã được bộ Công thương phê duyệt.

Theo đó, việc khai thác quặng apatit tại khu vực này phải có giấy phép khai thác và thẩm quyền cấp phép khai thác thuộc Chính phủ.

Vì vậy, UBND tỉnh Lào Cai quyết định thu hồi giấy chứng nhận đầu tư đối với Công ty Lilama, giao diện tích đất 3,77ha cho Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam (Công ty Apatit) quản lý, sử dụng.

Ngày 26/3/2012, Công ty có văn bản gửi UBND tỉnh Lào Cai về việc xin khai thác quặng apatit trên diện tích này. Công ty Apatit đưa lí do, quá trình san gạt mặt bằng đã lộ ra thân quặng apatit và có hiện tượng khai thác trộm.

Ngoài ra, thân quặng nằm chênh vênh, đến mùa mưa lũ có nguy cơ bị sạt lở, trôi lấp làm thất thoát. Theo đó, Công ty Apatit đề nghị UBND tỉnh Lào Cai cho phép khai thác tận thu quặng apatit có nguy cơ thất thoát, trôi lấp.

UBND tỉnh Lào Cai đã ra Văn bản số 839 đồng ý giao Công ty Apatit tổ chức bảo vệ quặng apatit trong phạm vi 3,77 ha; giao cho doanh nghiệp tiến hành cải tạo mặt bằng khu mỏ để xử lý nguy cơ sạt lở đất đá, đưa mỏ về trạng thái an toàn trong thời hạn 2 tháng.

Trong thời gian này, nếu phát hiện khoáng sản thì cho phép Công ty Apatit được thu hồi, vận chuyển, quản lý và sử dụng đúng quy định.

Bị can Nguyễn Văn Vịnh, Doãn Văn Hưởng.

Chỉ 1 ngày sau quyết định của UBND tỉnh Lào Cai, bị can Nguyễn Mạnh Thừa, Giám đốc Công ty Lalima đã có văn bản gửi Công ty Apatit đề nghị được tham gia san tạo lại các điểm dễ bị sạt lở xuống các hộ dân trong mùa mưa lũ.

Quyết định này sau đó đã được ông Nguyễn Quang Huy, Tổng giám đốc Công ty Apatit đồng ý.

Ngay sau đó, bị can Nguyễn Mạnh Thừa tiếp tục ký ban hành phương án số 13 san tạo khu vực 3,77 ha, tận thu triệt để quặng apatit nếu phát hiện trong quá trình san gạt.

Cũng theo cáo trạng, trong quá trình cùng Công ty Apatit tận thu quặng, ngày 30/5/2012, bị can Nguyễn Mạnh Thừa đã gửi văn bản đề nghị UBND tỉnh Lào Cai giao lại diện tích 3,77 ha và cấp lại giấy chứng nhận đầu tư khách sạn, nhà hàng tại thôn 2, xã Đồng Tuyển, TP. Lào Cai.

Chỉ hơn 2 tháng nhận đề nghị từ phía doanh nghiệp, UBND tỉnh Lào Cai đã ban hành Văn bản số 2160 đồng ý về chủ trương dự án xây dựng khách sạn, nhà hàng, và yêu cầu Công ty Apatit bàn giao diện tích 3,77 ha thuộc khai trường 18 cho Công ty Lilama.

Quá trình triển khai dự án nếu còn khoáng sản, Công ty Lilama được tận thu và thực hiện các nghĩa vụ có liên quan theo quy định của pháp luật.

Sau khi đưa máy móc vào san gạt mặt bằng, Công ty Lilama tiếp tục phát hiện dấu hiệu khoáng sản và đã có đề nghị UBND tỉnh Lào Cai chỉ đạo các Sở, Ngành lấy mẫu phân tích, nếu đúng là khoáng sản thì cho phép được thu gom, vận chuyển và giao cho Công ty Apatit quản lý và sử dụng, tránh lãng phí tài nguyên.

Ngày 20/5/2013, UBND tỉnh Lào Cai tiếp tục ra Văn bản số 1717 yêu cầu Công ty Lilama thường xuyên báo cáo, lấy mẫu xét nghiệm, kết quả phân tích có quặng, kể cả quặng nghèo, giao cho Công ty Lilama thu gom, thỏa thuận và thống nhất với Công ty Apatit để tập kết, quản lý và sử dụng theo quy định.

Rõ ràng, dưới lớp vỏ bọc của dự án nhà nghỉ, khách sạn là âm mưu được ẩn giấu. Mục đích hướng tới của các bị can trong vụ án này là trữ lượng lớn của mỏ quặng apatit, là nguồn lợi nhuận khổng lồ khi chỉ việc móc quặng đi bán.

Hành vi của các bị can đã làm mất nguồn dự trữ tài nguyên khoáng sản của quốc gia, gây thiệt hại tài sản của nhà nước…

Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát, để sai phạm của Công ty Lilama, Công ty Apatit diễn ra trong thời gian dài, chính quyền tỉnh Lào Cai đã ban hành hàng loạt văn bản giúp Công ty Lilama ngang nhiên khai thác khoáng sản dưới "vỏ bọc" dự án xây dựng nhà hàng, khách sạn.

Công trường khai thác trái phép quặng Apatit của Công ty Lilama

Tuyên án cựu Bí thư Tỉnh ủy 5 năm 6 tháng tù; cựu Chủ tịch UBND tỉnh 4 năm tù; 2 cựu Phó Chủ tịch tỉnh cùng 3 năm 3 tháng tù

Theo đó, bị cáo Nguyễn Mạnh Thừa (Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng thương mại Lilama) bị HĐXX tuyên án 4 năm tù về tội "Rửa tiền" và 3 năm 6 tháng tù cho tội "Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên", tổng hợp hình phạt chung cho cả 2 tội danh bị cáo này phải chấp hành là 7 năm 6 tháng tù.

Bị cáo Nguyễn Văn Vịnh (cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai) bị HĐXX tuyên phạt 5 năm 6 tháng tù về tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ". Ngoài ra, bị cáo Nguyễn Văn Vịnh còn bị áp dụng hình phạt bổ sung, phạt tiền 30 triệu đồng, sung công quỹ nhà nước.

Cùng tội danh trên, bị cáo Doãn Văn Hưởng (cựu Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai) bị tuyên phạt 4 năm tù, áp dụng hình phạt bổ sung, phạt 40 triệu đồng.

Hai bị cáo Nguyễn Thanh Dương và Lê Ngọc Hưng (đều là cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai) cùng phải nhận mức án 3 năm 3 tháng tù và cùng bị áp dụng hình phạt bổ sung, phạt mỗi bị cáo 25 triệu đồng.

Các bị cáo tại phiên tòa xét xử

Tuyên án 3 cựu Phó Giám đốc Sở từ 2 năm 9 tháng tù đến 3 năm tù

Các bị cáo Mai Đình Định (cựu Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường) bị tuyên phạt 3 năm tù và áp dụng hình phạt bổ sung, phạt 20 triệu đồng; Phan Văn Cương (cựu Phó giám đốc Sở Công Thương) và Lê Ngọc Dương (cựu Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường) cùng bị tuyên phạt 2 năm 9 tháng tù.

2 bị cáo Ngô Đức Hoàng (chuyên viên Văn phòng UBND tỉnh) và Vũ Đình Thủy (cựu Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường) cùng bị tuyên phạt 2 năm 6 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.

Cùng với đó, HĐXX đã tuyên phạt 7 bị cáo là cựu lãnh đạo Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam cùng về tội “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên”, gồm: Nguyễn Quang Huy (cựu Tổng giám đốc) bị tuyên phạt 3 năm tù và áp dụng hình phạt bổ sung 50 triệu đồng; Phạm Cao Khiêm (cựu Phó Tổng giám đốc) bị tuyên phạt 2 năm 9 tháng tù; Lương Văn Na (Phó Tổng giám đốc, Thành viên Hội đồng thành viên) và Nguyễn Văn Bình (Giám đốc Xí nghiệp khai thác 3) cùng bị tuyên phạt 2 năm 6 tháng tù.

Nguyễn Ngọc Bích (cựu Chủ tịch Hội đồng thành viên) và Cao Văn Tham (nguyên Phó phòng Kế hoạch thị trường) cùng bị tuyên phạt 2 năm 6 tháng tù nhưng cho hưởng án treo; Nguyễn Văn Chung (nguyên Phó phòng phụ trách Phòng Kỹ thuật, điều độ, sản xuất) bị tuyên phạt 2 năm tù nhưng cho hưởng án treo.

Theo HĐXX, về cơ bản, các bị cáo đã thành khẩn khai báo và cho rằng, cơ quan truy tố đã cáo buộc đúng tội danh.

Trong quá trình điều tra, truy tố, các điều tra viên, kiểm sát viên đã thực hiện đúng đắn chức năng, nhiệm vụ theo luật định.

Đánh giá trong quá trình phạm tội, cơ quan xét xử cho rằng, các bị cáo Nguyễn Văn Vịnh, Doãn Văn Hưởng cùng nhóm bị cáo từng là lãnh đạo tỉnh, lãnh đạo Sở Công Thương, Sở TN&MT biết rõ diện tích 37.700m2, trong đó có hơn 22.000 m2 nằm chồng lấn vào diện tích Khai trường 18, đã được Bộ Công Thương phê duyệt quy hoạch quặng Apatit và thẩm quyền cấp phép khai thác thuộc Bộ TN&MT nhưng đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong việc soạn thảo, ký văn bản trái quy định của pháp luật.

Qua đó, để Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam (Công ty Apatit) cải tạo mặt bằng, tận thu quặng, cấp giấy chứng nhận đầu tư diện tích 37.700m2 nói trên cho Công ty TNHH Xây dựng thương mại Lilama (Cty Lilama) xây dựng dự án khách sạn, nhà hàng.

Sau đó, Nguyễn Mạnh Thừa (cựu Giám đốc Cty Lilama) cùng đồng phạm đã khai thác, tiêu thụ quặng apatit với số lượng rất lớn.

Hành vi trái pháp luật của các bị cáo đã thu lời bất chính cũng như gây thất thoát ngân sách Nhà nước hàng trăm tỷ đồng. Cụ thể, Cty Lilama hơn 171 tỷ đồng, Công ty Apatit hơn 184 tỷ đồng.

HĐXX cũng nhận định, về ý thức chủ quan, các cựu lãnh đạo tỉnh biết rõ những sai phạm về thẩm quyền.

Tuy nhiên, vì mục đích phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển, từ đó ký các văn bản, giấy chứng nhận đầu tư, có ý kiến bút phê, chỉ đạo vào các tài liệu khác có liên quan trái quy định của Luật Khoáng sản và hệ thống pháp luật liên quan.

Theo HĐXX, hành vi phạm tội của các bị cáo đã xâm hại đến uy tín của Nhà nước, xâm phạm đến tính đúng đắn trong công tác quản lý Nhà nước, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Tuy nhiên, trong quá trình lượng hình, HĐXX đã xem xét đến yếu tố nhân thân và thành tích cá nhân cũng như những đóng góp của các bị cáo trong quá trình nắm giữ các cương vị lãnh đạo tỉnh, từ đó, có bản án tương xứng với mức độ, tính chất phạm tội.

Các bị cáo tại phiên tòa xét xử

Trước đó, chiều 24/5, phiên tòa xét xử bị cáo Nguyễn Văn Vịnh, cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai cùng các bị cáo trong vụ án Công ty Lilama, Công ty Apatit Việt Nam khai thác, tiêu thụ trái phép hơn 1,5 triệu tấn quặng đã khép lại phần tranh tụng. Các bị cáo được nói lời sau cùng trước khi tòa nghị án.

Trước tòa, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Doãn Văn Hưởng nói: “Tôi năm nay đã gần 70 tuổi, trong khi tuổi thọ trung bình của người Việt là 73.

Sau hơn 1 năm trong quá trình điều tra, tôi phát sinh bệnh tật nhiều. Tôi chỉ mong muốn duy nhất lúc này là sớm được đoàn tụ với gia đình”.

Trước đó, tự bào chữa, bị cáo Hưởng cho biết giai đoạn còn làm lãnh đạo tỉnh, khối lượng công việc tại địa phương rất nhiều; và ngay sau ký văn bản liên quan hoạt động thu gom khoáng sản, đã ký một văn bản khác để ngăn chặn những hành vi tiêu cực có thể phát sinh sau đó.

Tuy nhiên, bị cáo Hưởng phân trần, những văn bản ngăn chặn sau đó đã chưa được nghiêm túc thực hiện, dẫn đến những hậu quả như hôm nay.

Bị cáo Nguyễn Văn Vịnh (cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai) thì đề nghị HĐXX xem xét việc, bản chất là toàn bộ số khoáng sản được khai thác trái phép không bị tuồn ra ngoài, được chế biến và cung cấp hàng triệu tấn phân bón, phục vụ địa phương và các vùng lân cận.

Ngoài ra, đơn vị chế biến, sản xuất đã nộp số tiền lớn vào ngân sách từ việc mua bán số khoáng sản nói trên. Bị cáo Vịnh cũng mong HĐXX xem xét đến một phần đóng góp của bản thân vào sự phát triển của tỉnh Lào Cai những năm gần đây.

Trong lời nói sau cùng, các bị cáo khác đều ăn năn, hối cải, mong muốn được giảm nhẹ hình phạt.

Đại diện VKS trong phần luận tội và đề nghị mức án với các bị cáo tại phiên tòa sáng nay

Trước đó, đại diện Viện Kiểm sát đã nêu quan điểm luận tội và đề nghị mức án với các bị cáo.

Đối với các bị cáo ở tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, Viện Kiểm sát nhận thấy hành vi của các bị cáo là xâm phạm đến uy tín của nhà nước, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, xâm phạm tính đúng đắn trong công tác quản lý nhà nước, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Hành vi phạm tội này có tính chất đồng phạm, các bị cáo không có sự bàn bạc thống nhất khi thực hiện hành vi phạm tội và đều là người trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội.

Vì vậy, các bị cáo phải chịu trách nhiệm hình sự tương ứng với cương vị công tác, chức trách nhiệm vụ được Đảng và nhà nước giao.

Tuy nhiên, trong công tác quản lý nhà nước, bị cáo Nguyễn Văn Vịnh chịu trách nhiệm chính, các bị cáo Doãn Văn Hưởng, Nguyễn Thanh Dương… là người thực hành.